Gerçek Kuzey, Manyetik Kuzey, Pusula Kuzeyi

Havacılıkta uçuş esnasında yön bulmada en önemli araç olan pusulanın gösterdiği kuzey, coğrafi olarak kuzeyi mi gösterir yoksa manyetik alanlar ve uçağın manyetik alan etkisi dışında etkilediği çevredeki demir eşyalardan oluşan manyetik alanlardan etkilenir mi? Böyle bir durumda oluşan sapmalar referans alınırsa yön hangi sapmalara göre belirlenir sorusuna cevap aşağıda açıklanmıştır.

TN True North (Gerçek Kuzey): Yeryüzü üzerindeki her hangi bir noktadan kuzey kutbuna çizilen çizgidir. Tüm boylam çizgileri gerçek kuzey çizgileridir. Sabittir, değişkenlik göstermezler.

MN Magnetic North (Manyetik Kuzey): Pusula ibresinin yalnızca yerin manyetik etkisi altında kaldığı takdirde göstermiş olduğu kuzeydir. Manyetik kuzey bölgeden bölgeye ve zamana bağlı olarak değişkendir.

CN Compass North (Pusula Kuzeyi): Pusula ibresinin yerin manyetik etkisi dışında çevredeki demir eşyalardan ve manyetik alanlardan etkilenmesi sonucunda göstermiş olduğu kuzeydir.

Havacılıkta referans alınan kuzey MN Manyetik Kuzey’dir. Uçağın uçuş başı (Heading) manyetik kuzeye göre belirlenir.

Manyetik Sapma (Variation): Manyetik Kuzey-Güney doğrultusu ile yani pusula ibresinin yalnız yerin manyetik etkisi altında kaldığı takdirde göstermiş olduğu istikamet ile Coğrafi Kuzey-Güney doğrultusu arasında çok az bir fark vardır. Bu farka Manyetik Sapma (Variation) denir.

Arazi Pusula Sapması (Deviation): Bir pusula yerin manyetik tesiri dışında çevredeki demir eşyalardan ve manyetik alanlardan etkilenir ve manyetik alandan farklı bir istikameti gösterir. Manyetik kuzey ile pusulanın göstermiş olduğu kuzey arasındaki açıya arazi pusula sapması (deviation) denir.